Edukacja zdrowotna w profilaktyce urazów i w promocji bezpieczeństwa

W odpowiedzi na zaproszenie Burmistrza Miasta Rawa Mazowiecka Piotra Irli i Księdza Prałata Bogumiła Karpa w Centrum Spotkań i Dialogu przy kościele NPNMP zgromadzili się uczestnicy warsztatów szkoleniowych organizowanych w ramach projektu ”EDUKACJA ZDROWOTNA W PROFILAKTYCE URAZÓW I W PROMOCJI BEZPIECZEŃSTWA”, finansowanych ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016 – 2020. Uczestnikami byli w przeważającej części osoby opiekujące się seniorami bądź zainteresowane tym tematem. Tego rodzaju zajęcia zostały po raz pierwszy zorganizowane przez Urząd Miasta Rawa Mazowiecka we współpracy z KDK Events w osobie Pani Anety Korczak, ale problematyka będzie kontynuowana na kolejnych warsztatach tym razem dla seniorów (szczegóły wkrótce na stronie miasta). Uczestników przywitali Pan Artur Piotrowski Zastępca Burmistrza Miasta Rawa Mazowiecka i Ksiądz Prałat Bogumił Karp. Prelegentem była Pani dr geriatra Małgorzata Kupisz - Urbańska, która profesjonalnie i  z ogromnym zaangażowaniem omówiła problematykę zagadnienia. Wszyscy uczestnicy otrzymali materiały edukacyjne, a na zakończenie certyfikaty.

Dlaczego edukacja jest ważna? Żyjemy coraz dłużej. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2016 roku w Polsce, przeciętne trwanie życia mężczyzn wynosiło 74,4 lata, natomiast mieszkanki zarówno miast, jak i wsi, żyły średnio 81,9 lat. Dłuższe życie wiąże się również z niekorzystnymi  zmianami w naszym organizmie, które często go osłabiają a to powoduje wzrost liczby urazów. W Polsce u seniorów długość życia nie idzie  w parze z dobrą jakością. Wśród osób powyżej 60. roku życia do urazów dochodzi w wyniku upadku. Upadki w znaczący sposób obniżają jakość życia, ponieważ są główną przyczyną utraty ogólnej sprawności. Utrzymanie wyprostowanej pozycji ciała wymaga ciągłej współpracy zmysłu wzroku z mózgiem oraz mięśniami. Z wiekiem wzrasta ryzyko doświadczania upadków, gdyż zmniejsza się zdolność kontroli równowagi. Na ogólną sprawność, nad którą należy pracować składa się:

1. Wzrok – z wiekiem pogarsza się ostrość widzenia, dlatego badanie wzroku oraz używanie odpowiednich okularów jest bardzo istotnym elementem profilaktyki przeciwupadkowej osób starszych.
2. Stawy – ruchomość stawów zmniejsza się, ale nierównomiernie w poszczególnych stawach i często ograniczenie dotyczy określonego kierunku ruchu w danym stawie. Zaburzenia ruchomości stawów wpływają na ograniczenie aktywności i udziału w codziennym życiu osób starszych.
3. Mięśnie - wraz z wiekiem, dochodzi do zmniejszania masy mięśni, na skutek ich wyniszczenia. Może to spowodować pogorszenie sprawności ruchowej. Dlatego zalecane są ćwiczenia oporowe (siłowe), których skuteczność jest udowodniona. Pomóc może także odpowiedni sposób odżywania.
4. Ciśnienie krwi - bardzo ważnym czynnikiem ryzyka upadku są nagłe spadki ciśnienia tętniczego krwi, w momencie gdy zmieniamy pozycję z leżącej albo siedzącej na stojącą. Występują one aż u 16% osób w podeszłym wieku, a ich częstość może zwiększyć się nawet dwukrotnie przy okazji leczenia nadciśnienia tętniczego.
5. Inne choroby - spośród chorób często występujących w podeszłym wieku, ryzyko upadku zwiększają schorzenia neurologiczne, choroby sercowo-naczyniowe, choroby narządu ruchu, choroby metaboliczne, choroby żołądkowo-jelitowe, choroby układu moczowo-płciowego oraz zaburzenia związane z psychiką.

Do upadków dochodzi najczęściej w domu, nawet do 60%, podczas codziennych czynności np. mycia okien, czy wymiany żarówki. W domach opieki dochodzi aż do 45-67% urazów, co jest spowodowane nie tylko ogólnie niższą sprawnością osób, ale przede wszystkim – wyższą zgłaszalnością. 20% upadków ma miejsce w szpitalu, co jest spowodowane innym rozmieszczeniem przedmiotów w przestrzeni.

Jakie są niektóre konsekwencje upadków?

1. złamania: ok. 5% upadków kończy się złamaniem; najczęściej złamaniom ulegają: szyjka kości udowej, kość promieniowa, żebra, kości nadgarstka, staw skokowy lub kolanowy;
2. inne obrażenia ciała: ok. 10-20% upadkó95 1020 4580 0000 1102 0141 831895 1020 4580 0000 1102 0141 8318w kończy się ciężkim obrażeniem tkanek miękkich: poważne urazy mózgu (m.in. wstrząśnienie mózgu), krwiaki wewnątrzczaszkowe, stłuczenia, pęknięcia kości, skręcenia w obrębie stawu;
3. zespół poupadkowy: spadek aktywności po doznanym upadku – strach i lęk przed kolejnym upadkiem i jego konsekwencjami. Następstwem tego jest ograniczenie aktywności życiowej, nieopuszczanie domu, prowadzi to do zmniejszenia sprawności fizycznej i tym samym do zwiększenia ryzyka upadku. Zespół poupadkowy dotyka wielu osób. Zdarza się także, że występuje on nawet u osób, które były świadkiem czyjegoś upadku lub obserwowały skutki upadku u kogoś.

Drodzy seniorzy spróbujcie te informacje wykorzystać w życiu. Spójrzcie na swoje mieszkania i spróbujcie wyeliminować potencjalne zagrożenia przez które możecie się przewrócić.

Gorąco was zachęcamy do aktywności fizycznej – 3 razy w tygodniu, możecie spacerować, ćwiczyć, tańczyć, co lubicie najbardziej ? w domu i po za domem, najlepiej już od dzisiaj.